Pup kopen

Een pup kopen is niet zomaar iets. Het is een dier dat de rest van zijn of haar leven verzorgd moet worden. En het is niet alleen een huisdier dat gekocht wordt, het is een gezinslid. Dit is een beslissing die niet zomaar even genomen mag worden. Er zijn een hoop dingen waar op gelet moet worden bij de aankoop van een pupje. Het eerste is...

De fokker

Een goede fokker zal zijn of haar honden voordat die deze inzet voor de fok eerst goed laten onderzoeken om te zien of deze honden wel geschikt zijn voor de fok. Wanneer men aan de fokreglementen van de rasvereniging wil voldoen zijn veelal bepaalde gezondheidstest verplicht. Ook geldt dat inteelt niet is toegestaan. Hiermee wordt bedoelt ouder x kind combinaties maar ook halfbroer x halfzus, oma x kleinzoon, etc. De fokker moet alle gezondheidsuitslagen met bewijzen kunnen aantonen van zowel de vader als van de moeder van het nest (kopietjes van de onderzoeken hoor je als pupkopers ook mee te krijgen bij de aankoop van een pup) en ook in de database van de Raad van Beheer zouden deze teruggevonden moeten kunnen worden. Soms wordt er ook gevraagd om aan exterieureisen te voldoen. Dit houdt in dat de hond een bepaalde uitslag op een show/clubmatch behaald moeten hebben om aan te tonen dat de hond aan het rasbeeld voldoet. Het gaat bij dit soort dingen altijd om het totaalplaatje. Een hond met een kampioenstitel kan immers op het gebied van gezondheid of karakter zeer ongeschikt zijn voor de fok en een hond met een geweldig karakter kan misschien uiterlijke kenmerken hebben die voor gezondheidsproblemen kunnen zorgen en deze daarom niet geschikt maken voor de fok. Een teef mag ten tijde van de eerste dekking niet te jong of te oud zijn. Ook moet de teef tussen de geboortes van twee opeenvolgende nesten voldoende pauze hebben gehad en niet teveel nesten gedurende haar hele leven hebben gehad (maximaal vijf). 
Het is gebruikelijk dat een fokker z’n pupkopers ‘screent’ om er achter te komen of de pups wel goed terecht komen. De fokker is bereid al uw vragen te beantwoorden over de pups en ouderdieren en zal niet van u verwachten dat u al meteen een beslissing neemt over de pup. Ook wordt er van u verwacht dat u minimaal één keer voordat de pup naar zijn of haar nieuwe gezin vertrekt langs komt om kennis te maken, met het hele gezin waarvan de pup deel zal uitmaken (andere honden zullen de meeste fokkers echter niet bij het nest toestaan ivm de risico’s die dit meebrengt voor de pups). Sommige fokkers helpen ook actief mee met het toewijzen van specifieke pups aan hun gezinnen maar er zijn er ook die de toekomstige eigenaren hier volledig zelf in laten kiezen.
Een goede fokker zal graag contact met u houden na het vertrek van de pup om zo op de hoogte te blijven van hoe het deze in diens verdere leven zal vergaan. De fokker zal altijd voor u klaar staan mocht u vragen hebben en zal u stap voor stap begeleiden indien nodig. En indien het toch ooit nodig zal zijn om de hond om wat voor reden dan ook te herplaatsen dan zal de fokker hierbij helpen of, in sommige gevallen, de hond terugnemen.

De pups

Wanneer de pups bezocht kunnen worden zijn er ook een aantal dingen waarop gelet moet worden. Allereerst is het van belang dat de pups in huiselijke kring opgroeien. Om ze goed te socialiseren moeten de pups al op jonge leeftijd met allerlei dagelijkse dingen in aanraking komen. Het is bij veel fokkers gebruikelijk dat de pups de eerste weken op de slaapkamer opgroeien en vervolgens naar de huiskamer verhuizen. Natuurlijk hoeft dit niet bij iedere fokker zo te zijn maar pups die opgroeien in een schuur zijn in de meeste gevallen slecht gesocialiseerd en kunnen later heel wat probleemgedrag gaan vertonen. De kamer waar de pups in verblijven dient schoon, warm en droog te zijn en niet te stinken.
De pups zelf dienen uiteraard ook schoon te zijn en vrij van vlooien en dergelijke. Ook is het belangrijk dat de pups van karakter vrij zijn. Er zullen altijd uitzonderingen zijn die zich wat meer afzonderen of eerst de kat uit de boom kijken, maar de pups moeten absoluut niet angstig overkomen. Ook dient de moederhond aanwezig te zijn en deze in goede gezondheid te verkeren. Vaak zijn moeders die net een nest hebben gehad beschermend tegenover hun pups, dit is gebruikelijk en zegt weinig over het karakter van de moederhond. Toch kan aan het gedrag en uiterlijk van moeders een hoop afgelezen worden wat betreft diens gezondheid en leefomstandigheden.
Socialisatie is naast een verantwoorde oudercombinatie misschien wel de belangrijkste taak van een fokker. Dit betekent dat de pups op jonge leeftijd al wennen aan de dagelijkse dingen zoals stofzuigen en dweilen, maar ook verzorgingsrituelen zoals borstelen/kammen en tandjes poetsen. Wanneer ze hier oud genoeg voor zijn zal een goede fokker ook buitenshuis bepaalde situaties opzoeken zodat de pups deze kunnen beleven. Tuincentra, het winkelcentrum of een markt maar ook bezoekjes aan de kinderboerderij zijn veelal gewoonte om pups goed te laten wennen aan de grote buitenwereld. Dit om te voorkomen dat de pups later uitgroeien tot bange hondjes die niks gewend zijn.
Een goede fokker kent z’n pups door en door. De fokker kan u dus advies geven over welke pup het beste bij u past en zal een goede band hebben met alle pups. Sommige fokkers bepalen ook voor hun pupkopers welke pup naar wie toe gaat, anderen adviseren hier alleen in maar laten de uiteindelijke beslissing over aan hun pupkopers zelf.
De pups worden bij de fokker meerdere malen ontwormd, krijgen hun 1e (en soms ook 2e) enting of worden gecontroleerd doormiddel van een titerbepaling, worden gechipt en er wordt DNA afgenomen (door de Raad van Beheer) en krijgen in het geval van de Sheltie ook nog een ECVO oogonderzoek voor vertrek.

De pup ophalen

Vanaf 8 weken is het dan waarschijnlijk eindelijk zover, u mag uw pupje ophalen! Officieel mag een pup vanaf 7wkn het nest verlaten (eerder mag volgens de wet absoluut niet!) maar de meeste fokkers hanteren de leeftijd van 8 á 9wkn dat de pup het nest mag verlaten (bij kleinere rassen of fragielere pups is dit soms nog iets later).
Wanneer u de pup ophaalt zijn er een aantal dingen waar u weer op moet letten. Zorg er sowieso voor dat u alle nodige spullen al in huis hebt voor de pup (de fokker kan u hier ook advies over geven). Wanneer de pup bij de fokker vertrekt zal u wat dingen meekrijgen. Wij geven zelf altijd een compleet puppypakketje mee met o.a. wat voer (wat de pup ook al bij de fokker kreeg), een speeltje uit het nest (met de lucht van mama), zijn/haar entingsboekje, botjes & snacks en een mapje met persoonlijke informatie over de pup, bewijzen van gezondheidsuitslagen en wat informatie over het ras.
De stamboom, die ondertussen is aangevraagd, zal u misschien meekrijgen maar het kan ook dat deze er nog niet is. Het kan echter ook zijn dat u de stamboom nog niet meekrijgt. Deze krijgt u dan later toegestuurd of de fokker brengt deze persoonlijk langs. Ikzelf kom altijd het liefst ongeveer een maand na het vertrek van de pups persoonlijk langs om te zien hoe het hen dan vergaat in hun nieuwe familie. Dan neem ik meteen alle papieren mee zodat dat ook allemaal geregeld is.
De fokker zal u bij vertrek van de pup geen beloftes kunnen doen over de show-, werk- en/of fokkwaliteiten van de hond. Op basis van het karakter van de pup en de ouderdieren kan er wel wat advies gegeven worden maar een garantie heeft u helaas nooit. Zeker niet op zo een jonge leeftijd.
Wanneer u de pup mee naar huis neemt moet deze eerst nog goed wennen. Nodig de eerste dag dus niet meteen allerlei visite uit en ga ook nog niet hele stukken wandelen met de hond. Laat de pup eerst rustig wennen aan zijn of haar nieuwe thuis. De ene pup zal het huis binnenstormen en zich meteen thuis voelen terwijl de ander wat meer tijd nodig heeft om zich op z’n gemak te voelen. Geef de pup deze tijd en laat hem of haar gewoon eerst even lekker z’n gang gaan.
Laat de pup de eerste dagen ook niet te veel alleen. Ik adviseer zelf altijd om de eerste dagen de pup nog op de slaapkamer te laten slapen. Plaats de mand (of bench) langzaamaan meer richting de kamerdeur en zet deze dan uiteindelijk na enkele dagen op de gewenste plek (indien dit niet op de slaapkamer zelf is). Ga ook zeker de eerste dagen nog niet te veel overdag weg. De pup moest eerst rustig wennen en op zo een jonge leeftijd is het allemaal erg heftig wat hem/haar overkomt.
Veel mensen denken leuk een hond, daar kan ik meteen hele stukken mee gaan wandelen. Helaas werkt het niet zo. Een pup groeit immers nog een tijdje door nadat die bij zijn nieuwe eigenaren komt wonen, en te veel belasting is dan absoluut niet goed. Eigenlijk wordt dus standaard aangehouden 5 minuten wandelen per maand dat de hond oud is per keer (of 1 minuut wandelen per week dat de hond oud is per keer). Oftewel is het pupje 8 weken (2mnd dus) wanneer deze opgehaald wordt, dan mag deze niet meer dan 10 minuten per keer wandelen. Of u nu 4 of 6 maal per dag met de pup gaan wandelen, niet langer dan 10 minuten per wandeling en dan weer even goed uitrusten thuis voordat de pup op pad kan voor de volgende wandeling (met goed uitrusten wordt een rustperiode van minimaal 1 á 2 uur bedoeld). Wanneer de pup namelijk te vaak belast wordt op zo een jonge leeftijd kan deze hier later last van krijgen en zelfs in sommige gevallen gezondheidsproblemen aan over houden. Bovendien kunnen pupjes ook overprikkeld raken door te veel beweging en indrukken op zo een jonge leeftijd met hyperactief/probleem-gedrag tot gevolg.
Neem als er vragen zijn contact op met de fokker! Deze staat als het goed is dag en nacht voor u klaar ook nog na het vertrek van de pups en kan u goed adviseren.

Stambomen

Vaak wordt er door mensen gezegd ‘Oh mijn hond heeft geen stamboom nodig, ik wil er toch niet mee gaan fokken/showen’. Een stamboom is echter niet alleen belangrijk voor de fok. Er zit heel veel meer waarde aan.
Allereerst is een hond zonder stamboom officieel geen rashond. De ouderdieren mogen dan nog zo op het ras lijken, zonder stamboom zijn deze een bastaard en zal de hond nooit als raszuiver gezien worden. Ook kan er bij een stamboomloze hond niet van uitgaan worden dat deze rasspecifieke eigenschappen, zoals een bepaald karakter of vachttype dat bij het ras hoort, zal hebben. Er is immers niet met zekerheid te zeggen dat er in de lijnen van deze hond niet andere rassen vermengd zitten die voor andere karakter-/uiterlijke eigenschappen zorgt. Wanneer een hond lijkt op een rashond maar geen stamboom heeft wordt deze een lookalike genoemd. Lookalikes kunnen een sterke gelijkenis hebben met het daadwerkelijke ras maar veelal zijn er voor de kenners en liefhebbers wel dingen waaraan te merken is dat het niet een raszuivere hond betreft.
Verder is er bij een pup zonder stamboom geen enkele garantie. In de broodfok worden pups vaak verkocht met garantiebewijzen maar in de werkelijkheid zijn deze niks waard. Deze contracten zitten zo in elkaar dat als puntje bij paaltje komt men geen poot heeft om op te staan. Op het fokken zonder stamboom zit immers geen enkele controle. De Raad van Beheer die in Nederland de stambomen regelt heeft bepaalde (welzijns)regels waar hun leden aan moeten voldoen. Daarnaast zijn er ook nog aanvullende regels vanuit de rasverenging die er ook voor moeten zorgen dat alles juist verloopt. Bij honden zonder stambomen zijn er helemaal geen regels. U weet dus niet of de hond wel zo groot wordt als verwacht en/of helemaal gezond is (veel ziektes zijn immers niet met het blote oog te zien maar ontwikkelen zich van binnen, door lijnen van een hond goed in de gaten te houden worden ziektes uit rassen gefokt).
En eigenlijk het belangrijkste van allemaal... U weet niet of de honden wel in de juiste omstandigheden worden grootgebracht en of de ouderdieren een goed leven hebben aangezien bij de stamboomloze fok hier geen enkele controle op is. De Raad van Beheer controleert tijdens het chippen van de pups de leefomstandigheden van alle aanwezige honden en doet soms ook aan onverwachte controles bij hun fokkers. Dit om er voor te zorgen dat alle stamboomfokkers hun dieren zo goed mogelijk verzorgen. Broodfokkers gebruiken vaak verklaringen van dierenartsen om te schijn op te houden dat ze aan bepaalde welzijnsregels voldoen. Maar helaas zijn deze dierenartsen in veel gevallen betrokken bij de louche praktijken van de broodfokkers en dus niet te vertrouwen in hun verklaringen. De Raad van Beheer heeft onafhankelijke medewerkers die hun fokkers controleren, naast de medische controles bij de dierenarts (die ook bij stamboomhonden gewoon nog plaats dienen te vinden).
Eigenlijk is de basis van het fokken met stamboom dat men hierdoor weet waar de hond vandaan komt, van binnen en van buiten. Er is immers maar zo veel te zien aan het uiterlijk van een hond. Om verantwoord te kunnen fokken met een hond is de informatie over de voorouders onmisbaar. Epilepsie is hier een goed voorbeeld van. Deze ziekte komt helaas steeds vaker voor en is niet via een onderzoek vast te stellen maar wordt gediagnosticeerd doormiddel van uitsluiting. Zit epilepsie eenmaal in de lijnen van een hond dan kan dit zich generaties later alsnog openbaren. Epilepsie is hier maar één voorbeeld van want zo zijn er nog veel meer ziektes die niet via een simpel onderzoekje bij de dierenarts uit te vinden zijn . Een goede fokker heeft als taak dit uit te zoeken, zal lijnen uitsluiten als hier bepaalde afwijkingen in voorkomen en hier rekening mee houden bij toekomstige combinaties. Dit om zoveel mogelijk erfelijke afwijkingen en problemen te voorkomen en uit een ras te fokken. Bij een stamboomhond is dit uit te pluizen en na te gaan omdat teruggekeken kan worden wie de voorouders zijn en waar zij op getest zijn. Iets wat bij een hond zonder stamboom haast onmogelijk is met als gevolg dat de hond misschien wel goed uit de basis tests bij de dierenarts komt en er gezond uit ziet maar totaal niet goed past bij de gekozen partner of misschien wel sowieso totaal niet geschikt is voor de fok vanwege een onzichtbare erfelijke afwijking.
Vandaar dat ik persoonlijk van mening ben dat een stamboom wel degelijk van belang is. Het goed fokken met honden met een stamboom kan er voor zorgen dat deze problemen steeds minder voorkomen en daarom is dit papiertje dus ook zo belangrijk.

Overigens ben ik van mening dat er bij de honden met stamboom ook heel wat rotte appels zitten hoor! Een stamboom is zeker niet alles en de kritieken op de stamboomfok de afgelopen jaren begrijp ik goed. Er ligt binnen de stamboomfok veel te veel nadruk op looks en showresultaten en te weinig nadruk op gezondheidsresultaten. Daarom pleit ik er ook voor niet alleen een hond met stamboom te kopen maar om daarnaast ook altijd zelf goed te blijven opletten bij de koop van een pup of de fokker zich wel aan alle regels houdt. Helaas zijn er namelijk ook fokkers die aangesloten zijn bij een rasvereniging en toch hun dieren slecht behandelen en/of met honden fokken die eigenlijk niet helemaal gezond zijn en/of gedragsproblemen hebben. Genoeg documentaires hebben al de keerzijde van stamboomfok laten zien en zelfs meer frequente controles verhelpen deze problemen niet. Blijf dus altijd goed opletten. Vraag altijd om (schriftelijke) bewijzen van alles (in het bijzonder de gezondheidsuitslagen), lees na welke gezondheidsproblemen er voorkomen binnen een ras en vraag de fokker hiernaar en houd altijd goed uw ogen en oren open. Volg uw gevoel, een klik met de fokker is zeer belangrijk en door goed contact met de fokker bouwt deze ook vertrouwen op bij diens pupkopers. 

Broodfokkers, pretnestjes en herplaatsers

Ik kan me goed voorstellen dat niet iedereen het geld heeft voor een pup afkomstig van een goede fokker. Honden zijn tegenwoordig duur, zeker als er binnen de verantwoorde fok wordt gezocht. Een goede fokker zal niet proberen bakken vol met winst te maken aan een nest, maar het doel is wel vaak om quitte spelen. Als men er rekening mee houdt dat een dekreu vaak een gemiddelde of de helft van een gemiddelde pupprijs kost, gezondheidsonderzoeken soms ruim honderd euro per stuk zijn en vanuit rasverenigingen verplicht wordt ook een paar shows te lopen dan bouwen de kosten zich al gauw op. Dit is één van de redenen dat een stamboomhond soms is dan een hond uit onverantwoordelijkere fok. Ik zal echter niet ontkennen dat er af en toe worden ook echt belachelijke bedragen gevraagd voor pupjes wat het nog moeilijker maakt om binnen sommige rassen een betaalbare pup te vinden. Sommige rasverenigingen hebben een richtprijs of adviesprijs op hun site staan waardoor gemakkelijk te vinden is wat een gemiddelde prijs is voor een rashond van dat ras. Maar helaas geldt dit niet voor alle rassen. De Nederlandse Sheltie Vereniging heeft wel zo een richtprijs welke op deze pagina te vinden is.
Vergeet niet dat het niet alleen om de prijs moet draaien. Uiteraard is dit een belangrijk aspect, maar een hoop fokkers zullen vragen die alleen over de pupprijs gaan niet beantwoorden omdat dit de verkeerde indruk wekt. Probeer bij uw eerste contact met een fokker dus ook iets over uzelf te vertellen en uit te leggen waarom u geinteresseerd bent in dit ras. Dit wekt in de meeste gevallen al een veel betere eerste indruk en zorgt ervoor dat een vraag over de pupprijs daarna ook onderbouwd en volledig beantwoord zal worden.
Ondanks dit alles kan het voor sommige mensen alsnog verleidelijk zijn om een goedkoper pupje van sites zoals Marktplaats te kopen. Houd er echter wel rekening mee dat goedkoop vaak duurkoop is. Waarom een pup bij de meeste verantwoorde fokkers zoveel kost is ook omdat deze veel kosten kwijt zijn aan de gezondheidsonderzoeken die gedaan moet worden bij de ouderdieren en de zorg van de volwassen honden en pups.

Broodfokkers zijn er in allerlei soorten en maten. Sites als Marktplaats bieden, samen met de dierenwinkels, de ideale omstandigheden om broodfok hondjes te verkopen. Mensen zien ondoordacht het plaatje van een schattig pupje en zijn direct verkocht, de pup kan aan huis geleverd worden of de volgende dag nog worden opgehaald en een impuls aankoop heeft plaatsgevonden. 
Broodfokkers zijn kort samengevat fokkers die puur fokken om het geld en niks geven om hun pups, ouderdieren en pupkopers. Zij fokken met zieke honden, verkopen zieke pupjes, behandelen hun honden slecht (in veel gevallen is ook sprake van echte fysieke mishandeling), buiten hun moederhonden uit en doen hun pupkopers beloftes die ze niet waarmaken. Kortom, het zijn gewoon oplichters en dierenmishandelaars. Vroeger waren deze fokkers te herkennen aan de omstandigheden waarin de ouderdieren en pupjes leefde. Een schuur vol pupjes om uit te kiezen was het overduidelijke stereotype wat bij dit soort fok meteen door het hoofd schoot. Tegenwoordig gaan dit soort fokkers echter zo ver dat ze soms mensen inhuren om als gezin te dienen die dan de pups moeten verkopen. In het dagelijks leven worden de kleintjes dan onder erbarmelijke omstandigheden grootgebracht maar als de potentiële pupkopers komen kijken worden ze tijdelijk verhuisd naar een ander gezin om te doen lijken alsof ze in huiselijke kring opgroeien. Deze 'nep-gezinnen' worden betaald voor hun acteerwerk en de pups worden achter de schermen maar aangekocht in het buitenland en gefokt uit uitgebuite teven terwijl de koper hier niks van doorheeft.
Ook zijn er dan nog de pretnest fokkers. Mensen die ondoordacht zomaar een keer een nestje fokken omdat het hen leuk lijkt eens een keer pupjes in huis te hebben. Dit gaat soms goed, dat is puur een kwestie van geluk hebben. Maar soms gaat het ook helemaal verkeerd omdat ze niet weten wat ze doen. Bij fokken komt immers meer kijken dan een willekeurige reu en een teef samen zetten en zien wat er van komt zoals ik eerder al uitlegde. Hondjes afkomstig van dit soort fokkers kunnen dus later nog gezondheidsproblemen hebben of toch niet goed gesocialiseerd zijn omdat hier te weinig tijd in is gestoken tijdens de eerste weken. Pupjes kunnen trauma's oplopen bij verkeerde introducties met bepaalde situaties op jonge leeftijd en ook gedragsproblemen van ouderdieren kunnen genetisch worden doorgegeven zonder dat dit op het eerste oog zichtpaar is voor pupkopers.
Het is tegenwoordig de dag dus ook erg moeilijk om een goede fokker te vinden. Toen wij ons eerste hondje kochten in 1995 haalden we diens advertentie gewoon van teletekst. Het hondje had geen stamboom, was kerngezond en heeft een mooi leven gehad. Tegen de tijd dat wij onze tweede hond kochten was dit echter helaas wel anders... Het is triest dat het ooit zo ver heeft kunnen komen maar helaas is dat wel de harde realiteit van tegenwoordig.
Nog een manier om aan een hond te komen is een herplaatser. Ook hier betaal je tegenwoordig meestal voor maar dit is vaak een stuk goedkoper dan een pupje. Deze honden hebben wel al wat bagage en zijn dus niet allemaal even sociaal, getraind, e.d., maar mede hierom zijn ze ook niet al te duur. Een al wat ouder hondje een huis geven kan erg mooi zijn. Deze honden verdienen een tweede kans en is vaak toch minder vraag naar (hoewel hier bij de Shelties zeker geen sprake van is, dit ras kent meer vraag dan aanbod). Asiels zijn plekken waar je hiervoor zou kunnen kijken maar ook rasverenigingen hebben soms herplaatsingsdiensten of mensen waarmee ze samenwerken die honden van een bepaald ras herplaatsen. Zo is er bij de Shelties De Sheltie-matchmaker, een Facebook groep waarin mensen zelf hun Sheltie ter herplaatsing kunnen plaatsen of een oproep kunnen plaatsen op zoek te zijn naar een volwassen, nieuw gezinslid. Ook buitenlandse organisatie halen hondjes naar Nederland om deze hier een betere start te geven, maar pas daar wel heel erg mee op. Dit is lang niet altijd te vertrouwen en omdat de hond van tevoren niet altijd in het echt ontmoet kan worden is het moeilijk in te schatten wat voor een dier iemand in zo een geval huis haalt. Het kan een heel leuk, lief hondje zijn maar ook een hondje met ernstige gedragsproblemen vanwege trauma's uit het verleden. Houd er rekening mee dat herplaatsers vaak een rugzakje hebben maar dit ook gelijk is wat hen zo mooi maakt. Het zijn dieren die een valse start hebben gehad om wat voor reden dan ook en nu op zoek zijn naar een tweede kans. Hoe mooi als een gezin een hond dit cadeau kan geven.

Rasspecifieke eisen

Wanneer er voor een specifiek ras gekozen wordt is het handig om te weten aan welke eisen diens honden moeten voldoen om te worden mogen ingezet voor de fok. Ieder ras heeft immers zo zijn eigen puntjes waarop gelet moet worden binnen het ras. 
Het specifieke fokreglement van de Sheltie kan op deze pagina van de rasvereniging gevonden worden. Hieronder een korte samenvatting van de belangrijkste punten:

Ouderdieren dienen een ECVO oogonderzoek te hebben gehad dat niet ouder is dan twee jaar oud.
Indien een hond op HD getest is en een HD-C uitslag heeft dient de andere ouder HD-A te zijn. Met HD-D en HD-E mag niet gefokt worden.
Honden die lijden aan de volgende aandoeningen mag niet mee gefokt worden: mesioversie (schuin geplaatste hoektanden), entropion, PRA, erfelijke retinopathie, coloboma, cataract (behalve seniele cataract), ablatio retinae, intra oculaire bloedingen of een hypoplastische papil, afwijkend karakter, aangeboren doof- of blindheid, hazenlip, gespleten verhemelte, wezenlijke gebitsfouten of kaakafwijkingen, epilepsie, cryptorchisme, monorchisme, albinisme en/of onjuiste vachtkleuren.
Beide ouderdieren moeten minimaal één keer voor teven en minimaal twee keer voor reuen hebben deelgenomen aan een door de Raad van Beheer en/of FCI gereglementeerde expositie en daar minimaal de kwalificatie 1x Goed voor teven en 2x Zeer Goed voor reuen hebben behaald.
Fokken met de combinaties blue-merle x blue-merle en sable x blue-merle is verboden (blue-merle is gelijk aan bi-blue dus overal waar blue-merle staat kan ook bi-blue ingevuld worden).

Buiten deze regels om zijn er nog wat meer dingen die fokkers van het Shetland Sheepdog ras kunnen doen. Zo bestaat er tegenwoordig een DNA test om te onderzoeken of een Sheltie uberhaupt het CEA gen in zich draagt en dus kan doorgeven. De uitslag hiervan kan 'vrij', 'drager' en 'lijder' zijn.
Een soortgelijke test is er ook voor het MDR1 gen, een genetische afwijking die het ras overgevoelig kan maken voor bepaalde medicatie. Wanneer er op MDR1 getest is is aan te raden om een drager (+/-) en/of lijder (-/-) alleen te matchen aan een genetisch vrije hond (+/+).

Veel fokkers zullen ook werken met het koopcontract/koopovereenkomst om alles netjes op papier geregeld te hebben. Daarnaast zijn een fokkers die zich aan deze regels houden tevens aangesloten bij de rasvereniging en staan ze veelal ook op hun fokkerslijst (hoewel dit niet verplicht is en ook niet altijd nodig is in deze tijd waarin er vaak meer vraag naar pups is dan dat er pups te vergeven zijn). Redenen om niet lid te zijn van een rasvereniging of fokkerslijst kunnen uiteenlopen maar bij twijfel of een fokker wel voldoet aan diens ras reglement is het altijd raadzaam om hierover navraag te doen bij de fokker zelf.